Dorośli narzekając, że dzieci potrafią być bezlitosne, często zapominają o tym, że nasze pociechy muszą najpierw poznać i nauczyć się szeregu zasad społecznych, które nam, jako dorosłym wydają się oczywiste. Integracja jest jedną z nich, a uczenie czym jest zrównanie szans osób niepełnosprawnych ze sprawnymi może zacząć się już w wieku przedszkolnym.
Czym jest agresja relacyjna?
Agresja relacyjna to stosunkowo nowy termin używany by opisać rodzaj agresywnego zachowania, który nie jest fizyczny. Jest ona dużo trudniejsza do zaobserwowania niż agresja fizyczna czy słowna. Mówimy o niej, gdy w relacjach rówieśniczych pojawia się celowa manipulacja i ranienie za pomocąpozornie niewinnych komunikatów. Zarówno w świecie realnym jak i w cyberprzestrzeni coraz młodsze dzieci stosują obgadywanie, wyśmiewanie, aluzje do prawdziwych lub wyimaginowanych kwestii rodzinnych, wykluczanie, niezapraszanie, nieodzywanie się, wyzwiska, straszenie i szantaż, namawianie innych do włączania się w powyższe zachowania, prowokowanie do agresji, a potem przedstawianie koleżanki/kolegi w złym świetle w relacjach składanych dorosłym.
Niezależnie od tego czy jest to pośrednie czy bezpośrednie agresja relacyjna stanowi poważny problem, który może rzutować na zaburzenia rozwoju i problemy emocjonalne w przyszłości.
Badania pokazują, że agresja relacyjna dotyka częściej dziewczynki niż chłopców. Blisko 49% dzieci zgłasza, że stało się celem znęcania a 30% przyznaje, że przyglądało się takim działaniom. Agresja relacyjna jest najpowszechniejszym rodzajem agresji.
Co martwiące, jedynie 20% uczniów którzy padli ofiarami znęcania, przyznaje się do tego i zgłasza to swoim rodzicom bądź nauczycielom. Oznacza to jedno – zbyt znaczna grupa dzieci doświadcza agresji relacyjnej, którą przeżywa w samotności!
Jak uczyć dzieci integracji
W tym oraz wielu innych przypadkach, zapobieganie jest najlepszym lekarstwem, tyczy się to także nauki integracji wśród dzieci. Pomaganie dzieciom w budowaniu poczucia pewności siebie, pokonywaniu wyzwań i odwadze okazuje się nie takie trudne jak się nam wydaje. Zwłaszcza, kiedy rozwój następuje stopniowo, małymi krokami:
- Odrzucanie „podążania za grupą”
Niezwykle ważnym aspektem jest upewnienie się czy dziecko dobrze interpretuje swoją rolę w grupie i że niekoniecznie dobrym jest bycie liderem wśród osób podążającymi za oczekiwaniami kolegów. Zamiast tego dzieci powinny uczyć się i pokonywać ścieżki moralne jak uprzejmość, tolerancja i integracja także w momencie gdy współzawodniczą z popularnym zrachowaniem grupy. Dobrą praktyką jest oduczanie dziecka nawyku koncentrowania się na dobrach materialnych i przekierowywaniu zainteresowań wzmacniających rozwój osobisty. Warto zastanowić się nad tym, by zamienić wyposażać podopiecznych w odzież, urządzenia, zabawki i gadgety „na topie” nauczyć ich rozpoznawania tego co koledzy i rówieśnicy mają pod warstwą ubrań i sprzętu. Aspekt ten jest szczególnie ważny gdyż w najbliższym otoczeniu dzieci spotykają rówieśników z różnych środowisk oraz domów – także tych mniej zamożnych. Różnice finansowe wśród dzieci stają się coraz częstszą przyczyną izolacji i wykluczenia. Przekierowanie zainteresowania pozwoli im zrozumieć, że wartości materialne nigdy nie powinny stanowić podstaw by osądzać i wykluczać innych z grupy.
- Wspieranie indywidualności
Może się wydawać nieproduktywnym skupianie uwagi na indywidualnościach ale zachęcanie dzieci do zabawy i integracji z odmiennymi, pod różnymi aspektami, rówieśnikami pomaga zrozumieć, że każdy jest na swój sposób wyjątkowy i posiada osobnicze walory, które warto docenić. Umiejętność poszanowania, że każdy z nas jest inny i niepowtarzalny pozwala eliminować zjawisko wykluczania, zwłaszcza za odmienność.
- Wychodzenie naprzeciw
Czasami bycie niewykluczonym nie jest wystarczające. Ważnym jest by uczyć dzieci integrowania i włączania do zabawy, tych które są pominięte i samotne. Jest wiele aktywności, które wspomagają proces integracji, takie na przykład jak udział w zajęciach na placu zabaw i zapraszanie do nich odizolowanych członków grupy. Nauka wynajdowania zalet w innych dzieciach, które są pomijane czy ośmieszane pozwala rozwijać zmysł odbierania i oceniania innych nie tylko po wyglądzie czy też zabawkach. Doskonałym sposobem nauki integracji jest wspólna obserwacja z dzieckiem terenu placu zabaw, próba wyszukania pominiętych dzieci i zaproszenia go do wspólnej zabawy.
- Nauka zamiarów
Ponieważ małoletni ciągle uczą się społecznych interakcji – raz są na wznoszącej, innym razem popełniają błędy, często zdarza się, że dzieci mogą wykluczać inne przypadkowo, nie mając złej woli czy złych intencji. Pomóż zrozumieć dziecku, że negatywne emocje mogą narastać w związku z poczuciem bycia wykluczonym – niezależnie od zamiarów – a pozytywne uczucia przychodzą wraz z poczuciem przynależności i bycia zintegrowanym z grupą.
- Dawanie dziecku uprawnień
O ile integracja dzieci jest doskonałym pomysłem, o tyle niezwykle ważnym aspektem jest uzmysłowienie dziecku, że jego poczucie komfortu i dobre samopoczucie musi być respektowane przez innych. Jeśli małoletni integruje się z kolegą tylko po to by znęcać się nad nim werbalnie lub fizycznie – jest to niedopuszczalna sytuacja! Jeśli przyjaźń przekształca się w coś toksycznego i przytłaczającego, dziecko powinno wiedzieć, że nie powinno stawiać jako priorytet integracji, a raczej pomyśleć o swoim bezpieczeństwie i komforcie – bo ma do tego prawo!
Skontaktuj się z Croquet by zaprojektować lub rozbudować plac zabaw tworzący doskonałą przestrzeń do integracji dla najmłodszych.
Place zabaw oraz rekreacyjne tereny zielone wyposażone w urządzenia na place zabaw są idealnym miejscem na rozwój umiejętności społecznych, także integrację. Niezależnie od tego gdzie plac zabaw się znajduje – w szkole, centrum społeczności lokalnej, przestrzeni publicznej, parku miejskim, żłobku bądź przedszkolu – place zabaw są miejscem integracji i rozwoju podstawowych umiejętności socjalnych dzieci z różnych domów i środowisk. A te wartości przenoszą się z kolei na ich przyszłe życie.
Od ponad 20 lat projektujemy, produkujemy i instalujemy urządzenia na place zabaw, które wspierają integrację. Będzie nam niezmiernie miło podzielić się z Wami naszym doświadczeniem by pomóc stworzyć przestrzeń zabaw, dostępną dla całej społeczności.
Kiedy będziesz już gotowy – skontaktuj się z nami. Udzielimy wszystkich odpowiedzi na nurtujące Cię pytania, podpowiemy jakie produkty polecamy i jak wygląda nasz serwis. Wypełnij nasz formularz kontaktowy, a my wrócimy do Ciebie najszybciej jak to możliwe!